Nehir Yunusları

Nehir Yunusları

Nehir yunusları (Platanistoidea), balinalar (Cetacea) takımına dahil dişli balinalar (Odontoceti) alt takımındaki tek üst familyadır ve her biri kendine ait bir familya içinde sınıflanan dört memeli türünü içerir .
Image

La Plata yunusu (Pontoporia blainvillei) dışındaki nehir yunuslarının yaşam alanı tatlı su nehirleridir. La Plata yunusu ise temelde denizde yaşayan bir canlıdır ve esasen Güney Amerika’nın güneydoğusundaki haliçler ile kıyı şeridine yakın sularda bulunur ama bilimsel açıdan okyanus yunuslarını içeren yunusgiller (Delphinidae) familyasına dahil bir tür olarak değil, bir nehir yunusu olarak kabul edilir. Bunun tersi, yunusgiller familyasının bir üyesi olan haliç yunusu (Sotalia fluviatilis) için geçerlidir. Hem Amazon havzasının nehirlerinde hem de Güney Amerika’nın doğu ve kuzeydoğu kıyı şeridi sularında yaşayan haliç yunusu, genetik olarak nehir yunuslarına uzak oluşu ve şişe burunlu yunusa benzeyişi nedeniyle, bir nehir yunusu olarak kabul edilmez.

Nehir yunusları (Platanistoidea) üst familyası için Türkçe’de “ırmakyunusları” ifadesinin de kullanıldığına rastlanabilir.

Bununla birlikte, “ırmak yunusları” ifadesi ise yukarıda Amazon havzasının nehirlerinde de yaşadığı belirtilmiş olan Sotalia cinsinin “Bütün Amerikan Irmak Yunusları” olarak tanımlanmasında kullanılmıştır. Aynı kaynakta, bir nehir yunusu familyası olan Platanistidae familyasından “ırmak yunus balığıgiller” olarak bahsedildiği görülebilirken, bu familyanın “Uzun Burunlu Nehir Yunusları” olarak tanımlandığına da rastlanabilir.

Nehir yunusları (Platanistoidea) üst familyasının balinalar (Cetacea) takımı içindeki yeri ile cins, tür ve alt türleri de gösteren ayrıntılı sınıflaması aşağıda sunulmuştur.

* Takım : Cetacea – Balinalar
* Alt takım : Odontoceti – Dişli balinalar
* Üst familya : Platanistoidea – Nehir yunusları
* Familya : Iniidae
* Cins : Inia
* Tür : Inia geoffrensis – Amazon nehir yunusu
* Alt tür : Inia geoffrensis boliviensis
* Alt tür : Inia geoffrensis geoffrensis
* Alt tür : Inia geoffrensis humboldtiana

* Familya : Lipotidae
* Cins : Lipotes
* Tür : Lipotes vexillifer – Yangtze nehir yunusu

* Familya : Platanistidae
* Cins : Platanista
* Tür : Platanista gangetica – Ganj ve İndus nehir yunusu
* Alt tür : Platanista gangetica gangetica – Ganj nehir yunusu
* Alt tür : Platanista gangetica minor – İndus nehir yunusu

* Familya : Pontoporiidae
* Cins : Pontoporia
* Tür : Pontoporia blainvillei – La Plata yunusu

Bu, 1998′de Dale W. Rice tarafından yapılmış olan ve günümüzde de geçerliliğini koruyan en güncel sınıflamadır. Rice’ın sınıflaması ortaya konana kadar geçerli olan eski sınıflamada ise Ganj Nehri yunusu ile İndus Nehri yunusu Platanista gangetica türünün iki alt türü olarak değil, sırasıyla Platanista gangetica ve Platanista minor bilimsel adlarına sahip iki tür olarak kabul edilmiştir.